อุทยานปากน้ำปราณบุรี (Pak Phanang Ramsar Site) เป็นพื้นที่ที่ได้รับการระบุเป็นเขตห้ามลักษณะพิเศษและลักษณะของสัตว์ป่า ในปี พ.ศ. 2510 พร้อมกับการตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติในปี พ.ศ. 2522
อุทยานปากน้ำปราณบุรี มีที่มาจากคำว่า “ปากน้ำ” ซึ่งหมายถึง ทางน้ำที่เป็นทางออกสู่ทะเลหรือบึง และ “ปราณบุรี” เป็นนกนางนวลหัวอินทรีย์ที่มีจำนวนน้อยและตกดินที่ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ดังนั้น ชื่อ “ปากน้ำปราณบุรี” แสดงถึงความสำคัญของพื้นที่นี้ที่เป็นที่อยู่ของนกนางนวลหัวอินทรีย์ซึ่งเป็นสัญลักษณ์สำคัญของอุทยานแห่งชาตินี้
กิจกรรมที่สามารถทำได้ในอุทยานปากน้ำปราณบุรีมีหลากหลายแบบ โดยสามารถเริ่มต้นด้วยการสำรวจธรรมชาติและการชมสัตว์ที่น่าสนใจทั้งนกนางนวลหัวอินทรีย์และสัตว์ป่าอื่น ๆ ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่นี้ได้ นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมท่องเที่ยวสำหรับนักท่องเที่ยวที่ต้องการสัมผัสธรรมชาติใกล้ชิด เช่น การเดินเท้าท่องเที่ยวที่เส้นทางเดินป่าและทางน้ำที่สวยงาม การเล่นเรือพายคายัค หรือเรือสำราญในทะเลที่อยู่ใกล้เพื่อสัมผัสกับชีวิตใต้ทะเลและการติดต่อกับชุมชนท้องถิ่น เพื่อเข้าใจวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของชุมชนท้องถิ่นได้ด้วย
สำหรับนักท่องเที่ยวที่สนใจสิ่งปลูกสร้าง ยังมีการเข้าไปชมโบราณสถานทางปราณบุรี ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานและสถาปัตยกรรมที่น่าสนใจ
อุทยานปากน้ำปราณบุรีไม่ได้มีป่าชายเลนในบริเวณภายในอุทยานเอง แต่มีทิวเรือสำหรับการเที่ยวชมและสัมผัสธรรมชาติทางน้ำ ท่ามีทิวเรือที่ใช้เป็นจุดเริ่มต้นในการเดินทางไปยังแหล่งชมสัตว์ป่าและนกนางนวลหัวอินทรีย์ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่รอบๆ อุทยานปากน้ำปราณบุรี